Late herfst door hoge temperaturen

Bron: Universiteit Wageningen


Persbericht, 12 november 2004, nr. 108

De herfst houdt dit jaar langer aan dan normaal. De hoge temperaturen in september en oktober zijn daarvan de oorzaak. Dit blijkt uit de vergelijking van de huidige herfstwaarnemingen met nieuw beschikbaar gekomen gegevens uit de periode 1868 tot 1968. Volgens De Natuurkalender is dit wederom een bewijs van het langer wordende groeiseizoen dat door klimaatverandering wordt aangestuurd.

foto: Y. Sportel; De natuurkalender

Uit waarnemingen in de natuur blijkt dat door de stijgende temperaturen het groeiseizoen langer wordt. Vooral de lentes beginnen steeds vroeger. Zo is de lente van 2004 gemiddeld vijftien dagen eerder begonnen. Tegelijkertijd zorgt de stijging van de temperatuur voor een steeds later najaar. Uit dit jaar gedigitaliseerde waarnemingen van bladverkleuring en bladval uit de periode 1868 tot 1968 blijkt dat de herfst in Nederland in 2004 lang aanhoudt. Door de relatief warme maanden september en oktober en het ontbreken van koude nachten (met nachtvorst) laat de bladverkleuring en bladval bij veel bomen op zich wachten.

Iedereen kan aan de hand van de natuur zelf bepalen hoe ver de herfst gevorderd is. Als een berk bijvoorbeeld pas halverwege november zijn laatste bladeren verliest is dat een teken van een late herfst. Zijn in die periode pas de laatste bladeren aan het verkleuren, dan loopt de herfst kennelijk nog verder achter met de kalender. De bladeren van zomereiken en beuken zijn normaal gesproken eind oktober volledig verkleurd en half november is het grootste deel van de bomen volledig kaal. Ook els, hazelaar en linde hebben normaal gesproken al hun blad verloren. Op dit moment hebben echter veel bomen nog bladeren die, bijvoorbeeld bij veel zomereiken, deels nog groen zijn.

De Natuurkalender is een samenwerkingsverband tussen Wageningen Universiteit, VARA’s Vroege Vogels, Stichting voor Duurzame Ontwikkeling, De Vlinderstichting, SOVON Vogelonderzoek Nederland, Stichting FLORON, KNMI, SME-Milieuadviseurs, Wereld Natuur Fonds, Vogelbescherming Nederland, Vereniging Onderzoek Flora en Fauna, Stichting Gierzwaluwenwerkgroep Nederland.

NOOT VOOR DE REDACTIE
De Natuurkalender heeft een bijdrage geleverd aan het boek ‘Opgewarmd Nederland’ dat op 11 november in Artis is gepresenteerd (zie http://www.opgewarmdnederland.nl/). Nadere informatie over De Natuurkalender is verkrijgbaar bij ir. Arnold van Vliet (Wageningen Universiteit), coördinator van De Natuurkalender, tel. 0317 485091 of 06 28954021, e-mail arnold.vanvliet@wur.nl, http://www.natuurkalender.nl/ of bij Jac Niessen, wetenschapsvoorlichter Wageningen UR, tel. 0317 485003, e-mail jac.niessen@wur.nl.